Gekregen, gevonden en gekocht (herfst 2022) - rijkdom!

Het blijft boeiend om deze overzichten bij te houden. Wat ik heb gevonden, gekregen of gekocht. Het geeft steeds opnieuw een gevoel van rijkdom. 

Gekregen:

Als vriendinnen komen eten, krijg ik vaak kleine cadeautjes. Van één van hen kreeg ik een courgette uit eigen tuin. En een prachtig bosje kruiden, ook uit eigen tuin. Een andere vriendin nam een mooie amaryllis mee. Ik hoop de bol over te houden en nog regelmatig van de mooie bloemen te genieten. 

Ieder jaar krijg ik appels en peren uit de boomgaard van mijn schoonmoeder. Een heerlijke voorraad om mijn cottage-liefde op uit te leven. 

Omdat ik een tijdje behoorlijk ziek was, stuurden mijn broers en zussen me een bloemstuk. Er zitten twee hyacinten in. Ik kan er dus nog een tijd van genieten. 

Van een familielid van de domina naar wie ik onderzoek doe, kreeg ik foto's, twee handgeschreven preken, een aantal boeken en haar vulpen. Het was een historisch moment voor me iets zo persoonlijks in handen te hebben. 

Een vriend van mij, met wie ik het genoegen van historisch onderzoek deel, gaf me een biografie van  Erasmus. Hij vond het een goed boek en raadde het met vooral aan vanwege de schrijfstijl. De manier waarop biografieën geschreven zijn, boeit me enorm. Uiteindelijk wil ik er zelf een schrijven. Het moet een fijn leesbaar boek worden. Dat is de uitdaging. Voor hem is het boek over eten met Erasmus dat ik heb gegeven dit seizoen. 

Gevonden:

Wandelend van de supermarkt naar huis, zag ik kapotte waaltjes tussen de struiken liggen. Te zien aan kleine bobbeltjes in de hoek van de stenen, waren ze van dezelfde productie als ik al in mijn kas heb liggen. Ik ben teruggefietst om de grootste stenen op te halen. Ik kan aan de randen van mijn terrasje in de kas aanvullen. Zo verbeter ik stap voor stap mijn kas. 

Eén keer toen ik spullen naar de weggeefkast bracht, zag ik een moestuinboek. Dat heb ik meegenomen omdat er altijd wel een leuke tip te vinden is in zo'n boek. Deze winter kan ik er gebruik van maken om de tuin opnieuw in te richten. Als er niks nuttigs in staat, kan ik het boek altijd nog terug leggen in de buurtkast.

Gekocht:

Voor de koude dagen heb ik een nieuw vloerkleed gekocht. Er lag al jaren een sisal kleed in de woonkamer. Dat is heel stoffig en het was intussen behoorlijk versleten. En nu de koude, dure dagen er aan kwamen, leek een lekker warm kleed me een goed idee. Ik kocht een wit, wollen kleed. Het is heerlijk zacht aan mijn voeten en de kamer is een stuk lichter. In alle opzichten is het een goede aankoop. 

Terug van vakantie in september, en van drie nachten in een fijn hotel, kwam ik er achter dat mijn matras wel heel hard was. Ik vond het niet nodig om een heel nieuw matras te kopen. Een oplegmatras is dan een goede optie. Nu slaap ik heerlijk warm en zacht. De hoes van het oplegmatras is wasbaar. Dat is nog een extra voordeel. 

Ik wil al langer een weckketel. Ergens tijdens dit seizoen was de ketel die ik wilde hebben in de aanbieding. Dus heb ik er een gekocht. In het nieuwe tuinseizoen hoop ik veel tomatensaus in te maken en soepen. Wat ik verder ga doen, weet ik nog niet. Maar het is een nieuwe ontdekkingstocht in de cottage. 

Ik had al tijden een schuurmachine te leen. Maar de eigenaresse wilde zelf gaan klussen. Ik heb nog wel een paar deuren onder handen te nemen, en de trap. Dus heb ik even gewacht op een aanbieding en toen een mooie Bosc*h schuurmachine gekocht. Deze kerstvakantie neem ik een van de deuren onder handen. 

Een klein bezoekje aan de kringloop: een hoge slanke koffiepot voor bij mijn serviesverzameling. De oude pot is kapot gevallen. Het is dus een vervanging, niet iets nieuws. En ik kocht een mooi paars jasje. 

Voor mijn doen zijn het veel uitgaven en vooral grote uitgaven, maar nodig en ik zal er nog veel van genieten. 

Gegeven en weggedaan (herfst 2022) - opnieuw de buurtkast

Nog een paar dagen voor de winter begint met de kortste dag. Wat een heerlijke gedachte dat we iedere dag weer wat meer licht zullen zien. Aan het einde van de herfst is het tijd om terug te kijken op het seizoen; wat ik heb weggegeven en weggedaan. 

Gegeven

Dinercadeautjes - De kas was dit jaar een heerlijke bron van dinercadeautjes. Iedereen in mijn omgeving vindt het geweldig leuk om tomaten, een aubergine of een komkommer uit de kas cadeau te krijgen. Dit jaar had ik drie soorten tomaten in de kas staan. Het stond dus ook nog leuk om een aantal van de tomaten te krijgen. Volgend jaar ga ik zorgen voor aantrekkelijke groenten om mooie pakketjes te kunnen geven als ik bij iemand ga eten. 

Uit de tuin van mijn schoonmoeder kreeg ik ook dit jaar weer stoofperen. Een paar potjes heb ik al weggegeven. De rest staat in de kelder voor de rest van het jaar. De laatste tijd maak ik vooral clafoutis van stoofperen. Het is een lichte verslaving. 

Wijn - Lid*l heeft soms een serie heel goede wijnen. Dit jaar was er één wijn bij die echt heel lekker was. Goed genoeg om mee te nemen naar een etentje bij vrienden. 

Pakket - Ik kon een paar dagen logeren bij vrienden om onderzoek te kunnen doen in de archieven in Amsterdam. Voor hen had ik een cadeautje samengesteld van zaken die zij wilden hebben en die ik in de afgelopen tijd op ene lijstje had gezet: bijzondere biertjes, ingemaakte zaden van de Oostindische kers, die het heel goed doen als kappertje, maar dan lekkerder en een aardewerken bloem die op het balkon in de plantenbakken geprikt kan worden. De bloem vangt water op voor bijen om te drinken. 

De dame met de camilia's - Ik was met een vriendin naar de bioscopera La Traviata geweest. In mijn vorige blog heb ik de relatie al gelegd. Ik vond het leuk om het boek aan haar cadeau te doen. 

Erasmus - Wittebrood en rode wijn. Een vriend van mij is een liefhebber van Erasmus en vak koken. In dit boek met verhalen over en recepten uit de tijd van Erasmus leek me een leuk kerstcadeau. Het is naar hem onderweg in de post. 

Weggedaan

Het waren weer een paar tripjes naar de weggeefkasten. Dit ging weg. 

Set met tubes acrylverf. Ik heb ze ooit gekocht omdat ik het voornemen had te gaan schilderen. Het is een korte vreugde geweest. En toen lagen die tubes er maar. Er wonen veel kinderen in het deel van de buurt waar ik de tubes in de kast heb gelegd. Hopelijk hebben ze er veel plezier van. 

Twee sets boekenleggers. Ik heb ze ooit voor mijn verjaardag gekregen. Het zijn van die boekenleggers met magneetjes waardoor je ze om een pagina heen kunt vouwen. Ik heb eerder een prachtige boekenlegger van vrienden gekregen: een zilveren blaadje. Daar heb ik genoeg aan omdat ik me heb aangewend om maar een boek tegelijk te lezen. De dingetjes zijn misschien leuk in een schoen van een wat ouder kind. 

Diverse bakjes met schroeven. Jaren geleden was er een opheffingsuitverkoop in een winkel naast mijn kantoor. Allerlei schroeven voor 1,00 per doosje. Ik dacht dat het handig zou zijn, maar ik gebruik een deel ervan helemaal niet. Voor anderen dus. 

En dan nog wat snoeren en schriften met harde kaft. Daar had ik zo'n overvloed van! Ik heb er een paar gehouden en de rest weggedaan. 

Ik kijk om de paar weken even in de kast, en alles is intussen door iemand meegenomen. Dat is een goed gevoel.

Oude papieren - Meestal ga ik er aan het einde van het jaar voor zitten om eens flink door mijn papieren heen te gaan. En ieder jaar gaat er weer een stapeltje het huis uit met de oud papierwagen mee. Zo houd ik een beetje grip op de ruimte in mijn boekenkasten. 

Kerst - Boekencadeaus maar dan anders

2,9 Miljard. Dat hebben we als Nederlanders uitgegeven aan Sinterklaascadeaus. Dat is een hoop geld. Een deel van het bedrag zal het resultaat zijn van de inflatie. En ik las ook dat er meer duurzame cadeaus zijn gekocht, maar ik kon er niet achter komen wat dat dan zou zijn. Ik mag toch hopen dat mensen iets anders dan alleen maar LEDlampen en thermisch ondergoed hebben uitgepakt. 

En nu komt de kerst er aan: een nieuwe zoektocht naar cadeaus. Ik geef geen cadeaus met kerst dit jaar. Ik heb een retraite voor mezelf geregeld waar ik erg naar uitkijk. Maar ik heb wel ideeën. Jaren geleden kreeg ik een keer het boek De Kreutzersonate van Leon Tolstoj met een CD met de muziek van Beethoven. De muziek speelt een rol van verleider in het verhaal. Ik herinner me dat ik de combinatie heel leuk vond om te krijgen. Daarop doordenkend heb ik een aantal voorstellen verzameld die een boekcadeau spannender kan maken. 

De film van het boek

Heel veel boeken zijn verfilmd. Mathilda van Roald Dahl, Sjakkie en de chocoladefabriek, A Christmas Carol zijn mooie familiecombinatie voor de kerstvakantie. Misschien is het heel leuk om samen eerst het boek te lezen en dan de film te zien. Voor volwassenen zijn er ook veel combinaties te bedenken. Alle boeken van Jane Austen zijn meerdere malen verfilmd. Niet allemaal even goed, maar er is genoeg keuze. John Steinbecks Of Mice and Man heeft een prachtige verfilming. En verderop in dit blog zal wel duidelijk worden dat er een eindeloze lijst van verfilmde boeken te maken is. Keuze genoeg. 

Een wat onbekender boek is het Pillowbook van Sei Shonagon. Het is een heel oud journaal van het Japanse hof. Peter Greenaway heeft een film gemaakt dat daarnaar verwijst. Het is een mooie, spannende combinatie voor iemand die meer van arthouse films houdt. 

'Opvolgboeken'

Hiermee bedoel ik boeken die uit een eerder boek zijn voortgekomen. Bijvoorbeeld de combinatie van Reizen met Charlie van Steinbeck met Reizen zonder John van Geert Mak. Steinbeck heeft in de jaren vijftig een reis gemaakt dwars door de VS met zijn hond Charlie. Geert Mak maakte de reis, zonder John, jaren later nog een keer om het verschil te zien. Twee goede schrijvers die dezelfde reis maakten met jaren ertussen. 

Les liaisons dangereuse (Gevaarlijke verhoudingen) en Daal-en-Bergse brieven zijn het tweede voorbeeld. Het eerste boek is een briefroman uit het einde van de 18e eeuw die bedoeld was om de schandelijke Libertijnen aan de schandpaal te nagelen. Het is een liefdes/machtsverhouding in Parijs tussen de markiezin De Merteuil en de graaf Valmont. Aan het eind van het boek sterft Valmont in een duel en de markiezin vlucht naar 'het Noorden'. Daar pakt Hella Haasse in de twintigste eeuw de draad weer op met brieven aan een mysterieuze vrouw in Berg en Dal (Val-Mont) in haar roman Daal en Bergse brieven. Les liaisons is overigens in de jaren 90 van de vorige eeuw twee keer verfilmd. Het cadeau kan dus nog completer.

Het derde idee is Mrs Dalloway van Virginia Woolf en The Hours van Michael Cunningham. Mrs. Dalloway en Virginia Woolf zijn beiden een karakter in The Hours. Cunningham heeft jaren lang getraind, zo gaat het verhaal, om de stijl van Virginia Woolf te benaderen. Hij heeft er de Pulitzer price mee gewonnen. En van beide boeken is ook een film. 

Het boek en de muziek

De Kreutzersonate heb ik al beschreven, maar ik heb nog twee voorbeelden. Om te beginnen de Dame met camilia's van Alexandre Dumas fils en La Traviata van Verdi. Het boek is het verhaal van de grote liefde tussen een jonge man en een courtisane en zijn verdriet om haar dood. Het boek was een geweldige hit toen het gepubliceerd werd. Verdi was er zo van onder de indruk dat hij er een opera van schreef. Er zijn films gemaakt die het verhaal redelijk goed navertellen. Vaak hebben die de titel Camille (niet te verwarren met films over Camille Claudel). Ik heb nog geen plek gevonden waar ik de DVD kan kopen. Een film die geïnspireerd is op La Dame is Moulin Rouge met Nicolle Kidman. Maar dat is dan weer meer een musical. 

Romeo en Julia, één van de meest bekende tragische liefdesgeschiedenissen uit de wereldliteratuur. Het verhaal is verfilmd, uitgevoerd in het theater en gedanst als een ballet. En daarnaast zijn er verhalen genoeg die weer voortborduren op de liefdesgeschiedenis. De film Letters to Juliet is hier een voorbeeld van. Het is geen kaskraker, maar wel een fijne romantische film voor een druilige wintermiddag. Ik zelf zou Romeo en Julia combineren met een DVD van West Side Story van Leonard Bernstein. De muziek is geweldig en het plaatst het verhaal in een heel andere, maar overtuigende setting. 

Het boek en het eten

Hier heb je een eindeloze keuze. Ik dacht meteen aan The great Gatsby van Scott Fitzgerald en Brideshead revisited van Evelyn Waugh en een fles champagne omdat die rijkelijk vloeit in deze boeken. Waugh schreef zijn boek nadat hij een ongeluk had gehad in de Tweede Wereldoorlog. Het was een kale, pijnlijke periode. Later in zijn leven vertelde hij dat de gulzigheid in het boek daar mee te maken had. Geschreven als compensatie en om weg te dromen uit een magere werkelijkheid. Beide boeken zijn verfilmd. Je kunt het dus een nog completer cadeau maken. 

En dan heb je een eindeloze lijst. Ik noem er een paar die bij me opkwamen. De roman Chocolat van Joanne Harris met natuurlijk chocola en eventueel de film. Een van de James Bondboeken van Ian Flemming, of een DVD natuurlijk, met een fles Martini, een shaker en olijven. De koffiedief van Tom Hillebrand, met een pak echt goede koffie, een expressokan of kopje, zoiets. Heren van de thee van Hella Haasse spreekt dan voor zich.

En vanuit dit punt kun je het omdraaien. Houdt iemand van tequilla: Tequila en tulpen van Gaby Rasters. Rode wijn? Wittebrood en rode wijn van D. Dubois. Rum? The Rum diary van Hunter S. Tompson (met film). Het idee is wel duidelijk denk ik. 

Veel plezier met de kerstvoorbereidingen.  

Foto: wikimedia commons

 

Lekker eten met goedkope groenten: wortel

 

Het heeft even geduurd voordat ik er echt iets van begon te merken, maar de inflatie heeft ook mijn portemonnee bereikt. Ik koop alleen heel basale producten. Die bleven wat langer stabiel in prijs, maar ook dat is nu veranderd. Een eco-ei kost intussen 0,45 per stuk. Dat is minimaal een prijsstijging van 30% in het afgelopen jaar. Eieren moeten ook vervoerd worden en verpakt en dat soort prijzen zijn omhoog gegaan. De kiloprijs van veel groenten is hier met 10, daar met 30 cent omhoog gegaan. En alles bij elkaar is worden boodschappen voor mij ook duurder. 

Ik leef al jaren zuinig, kook al jaren van basisproducten. Geen zakjes en pakjes in mijn huis. Daardoor zijn mijn uitgaven aan boodschappen redelijk laag. Ik eet geen (of nauwelijks) vlees en ik kies er al jaren voor zoveel mogelijk groenten uit Nederland te kopen. Hoe minder transportvervuiling hoe beter. Dat is waar het mij hier om gaat: het goede leven, zowel heerlijk als verantwoord. 

Eén van de dingen die ik doe om lekker maar betaalbaar te eten, is het verzamelen van recepten die je kunt maken met goedkope groenten. Goedkoop betekent voor mij dat ik maximaal 2,00 per kilo betaal. Ik wilde deze keer maar eens laten zien wat ik doe met winterwortel. Een kilo wortelen kost ongeveer een euro. Biologisch geteelde wortelen zijn iets duurder, maar nog steeds heel betaalbaar. Als ik een kilo koop, moet ik er wel een paar recepten paraat hebben om er lekker van te eten. Hoe meer lekkere recepten je hebt voor goedkope (streek)groenten, hoe betaalbaarder je boodschappen zijn. En voor wortel geldt: het is een belangrijke bron voor vitamine A, meer dan elke andere groente.

Vooraf moet ik wel opmerken dat ik veel kruiden gebruik. Ik koop ze los bij een Marokkaanse winkel. Zo houd ik het betaalbaar. Gember, koriander en peterselie kun je zelf van zaden kweken. 

Dit zijn mijn recepten voorlopig.

Wortelrauwkost

De rauwe wortel is het makkelijks. Gewoon raspen, beetje knoflook, beetje verse gember en wat olijfolie erdoor en je hebt een heerlijk rauwkost. Je kunt er een uitje doorheen doen, maar ik vind dat niet nodig. Heerlijk bij de lunch. 

Wortelsalade

Hiervoor kook ik de worteltjes beetgaar. Dan, als ze nog warm zijn doe ik de olijfolie erbij, knoflook en bladpeterselie. Het recept komt uit een Marokkaans kookboek van een vriend van me. Ik weet de titel niet, maar verwacht dat het zo'n standaardrecept is in de Marokkaanse keuken dat het in veel kookboeken voorkomt. Deze salade kan dus heel goed naast een mooie tahine of couscous met tomatensaus.

Ik heb er een variant op gemaakt met shirachasaus en koriander in plaats van de olijfolie en de peterselie. Dit is dan weer een variant op een recept dat ik een tijd geleden uit de A*llerhan*de heb geknipt.kan heerlijk bij rijst met ketjapsaus. Een creatieve kok kan waarschijnlijk nog allerlei varianten verzinnen. 

  

Wortelsoep

Deze soep is supermakkelijk en heel lekker. Bak een uitje en wat knoflook. Doe er in plakken gesneden winterwortel bij en giet er water over tot alles ruim onder staat. Daarna bouillonpoeder of een bouillonblokje. Je kunt er kruiden doorheen doen die je aanstaan. Thaise currypasta, gember en limoen is een optie of harissa en ras el hanout. Een 'chilivariant' met chilipoeder, koriander- en komijnpoeder. Als de wortelen gaar zijn, zet je de staafmixer in de soep en klaar ben je. Je kunt door de harissa-variant nog wat gare kikkererwten scheppen voor een lekkere bite en bij de chilivariant zijn zwarte bonen een mooie aanvulling. Broodje of een wrap erbij en ik heb een mooie voedzame maaltijd.

Ik gebruik altijd gedroogde bonen die ik 24 uur week en dan kook. Dat is de goedkoopste manier. 

Wortel'risotto'

Dit recept maak ik al jaren en ik weet niet waar ik het gevonden heb. Het is geen risotto maar wortelen klaargemaakt op de risottomanier. Dus: fruit een uitje met wat knoflook, doe er plakken wortel bij en roerbak een poosje. Giet er dan bouillon bij en laat dat langzaam inkoken. Terwijl de bouillon verdampt, worden de wortelen gaar en krijgen ze een heerlijk zoete smaak. Ik eet dit wel met couscous en gebakken halloumi.

Geroosterde wortel

Ik heb tot nu toe eigenlijk alleen nog maar met boswortelen gedaan. Die komen zo mooi uit de oven. Je laat er een klein stukje groen aan zitten. Dan staat het ook nog decoratief op het bord. Ik serveer de geroosterde wortelen vaak bij mijn champignon bourguignon. Het is heel eenvoudig. Je smeert geschilde wortelen in met olie, strooit er kruiden naar smaak overheen. Dille is heel lekker, tijm en knoflookpoeder ook. Dan schuif je het in de hete oven en om de zoveel tijd prik je even in de wortelen om te zien of ze gaar zijn. Voor een feestmaaltijd, zoals kerst, is het leuk om regenboogwortelen te gebruiken. De smaak is vergelijkbaar en het ziet er heel feestelijk uit.

Twee recepten heb ik nog in de planning: yazzara en worteltaart. Yazzara is een soort spread van wortel die wat op hummus lijkt. Uiterlijk dan, de smaak zal heel anders zijn. En worteltaart kent iedereen, denk ik. Ik heb het alleen nog nooit gebakken. 

Leuk plannetje voor de kerstvakantie. 

Sinterklaas zonder cadeautjes

Een paar weken geleden schreef ik over de mooie wijnproeverij van deze zomervakantie met mijn zus en zwager. Ik had toen al het idee geopperd om een Spaanse proeverij te doen als een alternatieve viering van Sinterklaas. Het idee bleef in mijn hoofd hangen en na wat onderzoek sprak het me steeds meer aan. Iedereen heeft alles al, dus waarom zou je nog cadeautjes geven. Een gezellige avond samen, daar gaat het eigenlijk om. Een appje aan een groep vriendinnen was snel gestuurd. In deze 'dames-op-pad-groep' kan een van ons aangeven wat ze van plan is. De andere dames geven dan wel aan of ze zin en tijd hebben om mee te gaan. Zo heb je heel snel gezelschap. Het werkt heel goed omdat we dezelfde smaak hebben. 

Ik dacht dus dat deze groep vriendinnen in zou zijn voor een Sinterklaas-high wine. Dat was ook zo. Dit was het keuzelijstje dat ik gemaakt had na een studie in mijn wijnboeken en op internet.

• Cava met gebakken garnalen(kroketjes) / inktvisringen / uienringen 
• Verdejo met knoflookchampignons / empanadas / tortilla
• Rosado met brood met aioli en geroosterde parprika / chorizo
• Roija met patatas bravas / albondigas / lomo / manchego
• Sherry met geroosterde amandelen / olijven / comte / gazpacho

Ieder kon een wijn kiezen en een paar van de tapas. Ik had ook uitgezocht dat alles te koop was in de supermarkt. Mijn vriendinnen hebben volle levens, dus ik kan niet verwachten dat ze tijd hebben om uitgebreid de keuken in te gaan, hoe leuk dat vaak ook is. Op deze manier delen we de inspanning, de kosten en het plezier. 

Eén van de dames kan niet goed tegen wijn, maar had wel zin in de hapjes. Dat kan natuurlijk altijd. De high wine werd er dus één met vier soorten wijn. Dan is cava - wit - rose - rood de beste combinatie. En dan alcoholvrij bier voor de vriendin met gevoeligheid voor wijn. Zij nam olijven, amandelen en brood mee. 

En dan was de tafelsetting mijn volgende uitdaging. Ik kan me voorstellen dat mensen Spanje vooral associëren met de warme kleuren, rood, geel en oranje. Dat zijn kleuren waar ik niet van houd en dus niet in huis heb. Bovendien was dit niet echt een tapasmaaltijd, maar een high wine. Het mocht dus wel elegant zijn. met een hint naar Spanje. Ik heb geen servies voor een Spaanse sfeer. 

Ik wilde de high wine kunnen doen zonder dat ik veel extra's hoefde aan te schaffen. Het was wat zoeken, maar ik had toch nog genoeg in huis om een mooie tafel te maken. Ik begon met twee tegels met een Spaanse uitstraling die ik als onderzetters gebruik. De grondkleuren daarvan waren blauw en groen. Ik heb een groen tafelkleed dat al een paar keer te zien is geweest op dit blog. De groendecoratie waren de laatste bloemetjes uit de tuin. Er waren zelfs nog een paar roosjes! Ik koop liever geen bloemen meer omdat de teelt heel vervuilend is en veel energie vraagt. 

Voor de losse hapjes had ik mijn donkere houten snijplank die ik normaal in de keuken gebruik. Op Internet zijn heel veel mooie voorbeelden te zien van mooie tapaspresentaties. De plank was wat verfletst door de tijd heen. Om de kleur wat te herstellen, had ik de plank een paar keer ingesmeerd met olie. Dat is sowieso goed als je je snijplank in goede conditie wilt houden. 

Twee jaar geleden kocht ik in een openluchtmuseum een bruine kan en schaal uit de  pottenbakkerswerkplaats. Het was een impulsaankoop, maar nu kon ik dit goed gebruiken. Wat kleine groene en zwarte schaaltjes en mijn blauwe waaier. Ik had alleen geen bordjes en ik wilde graag blauwe kaarsen. Na wat zoeken kocht ik een zwarte staander met 4 houten 'tapasplankjes'. De plankjes zijn groot genoeg om een bordje te vervangen. Ik zal ze nog vaak kunnen gebruiken bij andere dinertjes. 

Het was een heerlijk avondje. De Cava ging uiteindelijk niet open omdat de vriendin die dat zou meenemen later kwam. Maar alles bij elkaar was het meer dan genoeg.  Het heeft iets heel gezelligs dat iedereen met een tas hapjes binnenkomt en dat de tafel langzaamaan steeds rijker en voller wordt. Dat je samen een feestje bouwt. Ik denk dat ik dit zeker vaker zal doen.

Wintertijd boekentijd

Het is eindelijk kouder geworden. We raken een langzaam in de overgang van de herfst naar de winter. In korte tijd zijn bijna alle bladeren gevallen, mijn tuin lag onder een geel en oranje dekentje. Ik had heel wat de vegen! Het is tijd voor de maanden binnenshuis, op de bank, pot thee, dekentje over, boekje erbij....

Mijn nieuwste internetontdekking over boeken is de website Hebban. De naam stamt van de oudst bekende zin in het Nederlands: Hebban olla vogela nestas hagunnan hinase hic anda thu. Wat unbidan we nu? De woorden zijn rond 1075 opgeschreven door een onbekende monnik, vermoedelijk in Vlaanderen. Mooie keuze voor een boekenforum. 

Het is niet heel eenvoudig misschien om Nederlands te herkennen in de zin. Dat komt voor een deel doordat Nederlands een nogal bewegelijke taal is, beïnvloedbaar door talen uit de omgeving. En het was in de 11e eeuw vooral een spreektaal. De zin betekent zoiets als: Alle vogels zijn hun nesten begonnen, behalve jij en ik, wat doen we nu?

Terug naar de site. Hebban.nl is een forum voor boekliefhebbers. Leden houden bij welke boeken ze hebben gelezen, schrijven recensies en bespreken allerlei gevoelens en ideeën over boeken en lezen. Er zijn lijsten op de site van de meest populaire boeken van de afgelopen tijd en de redactie vraagt leden soms mee te doen aan het opstellen van zo'n lijst. 

De laatste lijst waaraan ik heb meegewerkt was een overzicht van de populairste kinderboeken. Iedereen kon de vijf mooiste opgeven. Het was leuk om terug te denken aan al die boeken waar ik zo van genoten heb: Kruistocht in spijkerbroek bijvoorbeeld, Anne van het groene huis, de Pitty-serie, Momo en de tijdspaarders, De meester van de zwarte molen. 

Tijdens een dinertje met mijn broer en zus vertelde ik over Hebban en de kinderboekenlijst. We haalden allerlei herinneringen op aan bijzonder boeken. Hoe dol we waren op Pluk van de Petteflet, bijvoorbeeld en hoe mijn broer van onze ouders moest wachten tot hij oud genoeg was (14 jaar) om de boeken van Lou de Jong over de Tweede Wereldoorlog te mogen lezen.  Mijn broer en zus vonden allebei de trilogie van Thea Beckman beter dan Kruistocht in spijkerbroek. En dat was weer een heel gesprek op zich. 

Sinds 2011 houd ik, met tussenpozen, een boekenboek bij. Over ieder boek dat ik gelezen heb, schrijf ik een kort verslagje. In het begin beschreef ik ook films, lezingen en tentoonstellingen, maar dat is een beetje weggevallen. Terugkijkend, zou het leuk zijn om dat weer te doen. Iedere keer als ik een boek in het boekenboek opneem, sta ik stil bij wat ik gelezen heb en wat ik er eigenlijk van vind. Die korte tekstjes na een paar jaar teruglezen, is een leuke gang langs memory lane. Nu is daar Hebban bijgekomen. Als ik aangeef dat ik een boek gelezen heb, kan ik het sterren geven, van één tot vijf. Het is ook te zien hoe anderen het boek hebben beoordeeld. Ik vind het heel vermakelijk en stimulerend.

Er is op Hebban.nl ook een zogenaamde challenge. Je geeft op hoeveel boeken je wilt lezen in een jaar en iedere keer als je een boek gelezen hebt, loopt het percentage van je challenge op. Ik ben nu op 74%. Mijn doel voor dit jaar, 48 boeken (dus 4 per maand,) ga ik niet halen. Ik bleef wekenlang steken in 'Land van Herkomst' van E. du Perron. Het irriteerde me wat dat ik mijn doel niet zou halen. Daarover heb ik een vraag op het forum gezet. Ik wilde weten hoe andere mensen zich voelden als ze hun challenge niet haalden. Iedereen gaat er weer anders mee om en het was een leuke discussie. Vooral om te zien wat lezen voor andere mensen betekent. 

Op dit moment lees ik een oude studie naar de verhoudingen in een dorpje in de Alblasserwaard: En boven de polder de hemel, heet het. Heel boeiend. E. du Perron is terug in de openbare bibliotheek. Ongetwijfeld een prachtig boek, maar niet voor mij. Na het boek over de polder staat een biografie van Erasmus op mijn lijstje. En tijdens de kerstdagen wil ik de Christuslegenden van Selma Lagerlöf lezen. Of er verder nog iets tussendoor kan, weet ik nog niet. Een vriendin raadde me 'Daar waar de rivierkreeften zingen' aan. Die staat ook steeds hoog in de Hebban-ranglijsten. Dus, wie weet. Er zijn nog genoeg dagen om lekker op de bank te kruipen.

Voor de lezers onder mijn lezers: neem eens een kijkje. Samen lezen en praten over boeken is heel stimulerend. Wie weet is het een goed plan voor volgend jaar...

Foto: creative commons

Wintervoorraad: paddenstoelen

Je hebt ze in allerlei soorten en maten: preppers. Ik vermaak me soms met het kijken naar hun video's. De kasten vol voedsel en brandhout, rugtassen die klaar staan om snel op de vlucht te kunnen slaan en... helaas ook wapens om het huis en de familie te verdedigen. Ik verbaas me vooral over doomsdaypreppers. Ze doen er van alles aan om te kunnen overleven als de wereld vergaat. Wie wil dat nou?

Los daarvan boeien de video's me. Ik heb al vaker geschreven over mijn verlangen naar een soort autarkie en ecologisch leven. Met mijn groentetuin, mijn kas, het inmaken, mijn groentedroger en mijn solaroven kom ik in de buurt van een prepper. Je zou kunnen zeggen dat vroeger heel veel mensen prepper waren. Iedereen, die het zich kon veroorloven, maakte groenten in uit de tuin en droogde bonen, vlees en kruiden. Mensen waren veel meer zelfvoorzienend dan nu en dat is waar preppers ook doen; ze bereiden zich voor op het moment waarop ze zichzelf moeten redden. 

Je moet even door de uiterst sombere of dreigende voorspellingen over het instorten van de wereld heen kijken, want er komen meestal leuke tips. Daar leer ik zo nu en dan toch nog van. Deze keer ging het in een filmpje van city*prepper over het nut van gedroogde paddenstoelen. Vooral shiitakes waren volgens hem heel gezond en voedzaam. Maar... en dat is een probleem, paddenstoelen nemen geweldig veel ruimte in. Hij had er poeder van gemaakt. Nog steeds voedzaam en heel veel paddenstoelen passen ineens in een kleine pot. 

Ik vind shiitakes heel lekker van smaak, maar ze blijven altijd een beetje sponzig. Voor mij was dit poeder dus een mooie oplossing. Ik kocht een grote zak gedroogde shiitakes bij de toko en vermaalde ze in het oude rode koffiemolentje van mijn moeder. Het is een Braun-machientje. Ze had het al toen ik een jaar of 10 was. Het is dus al ruim 40 jaar oud en doet het nog steeds prima. 

Het poeder is nu een smaakmaker waar ik komende tijd mee wil experimenteren. Kan ik het toevoegen aan bouillon voor een makkelijke soep? Kan het in roomsaus over de pasta? Wat gebeurt er met de smaak van hartige scones of brood als ik dit poeder toevoeg? En voegt het toe aan de smaak van een omelet zoals champignons dat altijd doen? Ik zal het ontdekken en laat het later in het jaar (of volgend jaar) nog wel weten. 

Plantvakken voorbereiden in de winter (eco-keuze)

 

Het planten van groenten en fruit of zelfs bloemen in vakken is een eeuwenoude traditie. In de moestuin was het handig voor de wisselteelt. Er zijn allerlei voorbeelden van en in de chiquere tuinen werden de plantvakken omgeven door een buxushaagje. Zo zag de tuin er in de winter ook mooi uit.

Sinds de komst van buxusmot heeft mijn tuin geen buxus meer. En ik vind het prima. Je kunt op heel veel manieren plantvakken maken. Ik kies er nu voor waaltjes om het plantvak te leggen. Als er maar iets is dat het vak afgrenst, ziet het er netjes uit. 

Ik maak de vakken omdat mijn tuin zware zeeklei is. Wortelgroente, bijvoorbeeld, doet het daar niet goed op. Klei is compact en moeilijk doordringbaar. Dan is een beetje aarde uit een zak wel nodig. 

Voor het vullen van de plantvakken heb ik me laten inspireren door allerlei plaatjes op P*inte*rest of Y*outube. Een heel plantvak vullen met gekochte tuinaarde is nogal een investering. En het is helemaal niet nodig omdat ik zoveel bij de hand heb om de vakken te vullen en te zorgen voor voldoende voeding voor de groenten volgend jaar. 

Ik heb het over de laagjes-methode. Het plaatje laat het voldoende zien. Onderin het gat doe je takken en takjes, dan gras, dan bladeren en dan afwisselen tuinaarde en compost en een toplaag van tuinaarde. De laagjes composteren gedurende het jaar en geven in de tussentijd voedingsstoffen af. In plaats van bladeren op te vegen en weg te gooien, snoeiwerk af te voeren, gebruik ik het om de vakken te vullen.

Ik heb de methode dit jaar gebruikt in de kas, maar dan aangepast aan mijn tuin. Ik heb geen gras, dus die laat is vervallen. In plaats daarvan heb ik een laag onverteerd keukenafval in het vak gegooid. Dat werkt prima. Ik heb de indruk dat de takken onderin nodig zijn voor het doorlaten van water en dat de lagen daarboven langzaam steeds meer op aarde lijken. De bovenste laag, waar het zaad in moet ontkiemen of de jonge plantjes een plek moeten vinden, moet van goede aarde zijn. Jonge groente moet kunnen groeien. Volgens mij werkt het als je je aan deze basisprincipes houdt. 

Terwijl ik bezig was met dit verhaal, drong het tot me door dat ik intussen de aankoop van mijn compostvaten er ongeveer wel uit heb. Compost kost een hoop geld en wordt steeds duurder. Tuinaarde is ook duurder geworden, zeker als je de ecovariant wilt hebben. De compost uit mijn vaten is prachtig en vermoedelijk voedzaam genoeg want de planten in de kas hebben het goed gedaan. Het duurt een paar jaar, maar dan bewijzen goede aankopen zich. En er is zoveel voedzaam materiaal niet in de vuilnis terecht gekomen. 

Een klein stukje cottageleven waar ik geweldig van geniet. 

 

Wijn-kaasproeverij

Afgelopen zomer was ik in de Elzas. We hadden een oud huis in een dorpje ten Noorden van Straatsburg gehuurd. De Elzas is mijn favoriete wijngebied in Europa, dus het lag voor de hand dat we een proeverij zouden doen. Mijn zus had er één gevonden; met een busje met acht personen langs twee wijngaarden. Het was een route van ruim 170 kilometer en dat vonden we wat lang. En stel je voor dat de vijf andere mensen niet leuk zijn....

De weersvooruitzichten waren warm, warmer en nog warmer. Al met al kregen we er steeds minden zin in om een dag op pad te gaan. We besloten een andere weg in te slaan": zelf een proeverij te doen. De proeverij met het busje was 80,00 per persoon. Dus we hadden een ruim budget van 240,00. Dan kan er wel wat!

Mijn zus vond op de website culy.nl een lijst wijnen en bijpassende kazen voor de Elzas. We kenden ze niet allemaal, dat maakt het nog leuker. We genoten van een zoektocht door een van de enorme supermarkten die ze in Frankrijk hebben en kwamen terug in het huisje met een prachtige verzameling lekkers.

We verdeelden de proeverij over twee dagen. Dag één was de Muscat met Gorgonzola, de Pinot gris met Comte en de Riesling met Chaourse. Dag twee zou mijn verjaardag zijn. Ik koos daarvoor de Cremant met Brillat Savarin, de Gewurztraminer met Munster en de Pinot noir met Tomme de Brebis. 

Het liep alleen een beetje anders. Het werd zó warm, dat we één glas wijn per dag meer dan genoeg vonden. Uiteindelijk hebben we dus bijna de hele week wijnen geproefd. De Pinot noir was de lekkerste wijn, de muscat-gorgonzola- en de gewurztraminer-munsterconmbinatie waren de winnaars in de smaaktest. Ik zal er zeker nog een keer gebruik van maken van deze kennis. Een mooi voorgerecht met Munster en daar dan Gewurztraminer bij... ik zie het wel zitten. 

Deze winter wil ik nog een keer een wijn-kaasproeverij organiseren. Met vriendinnen. Ieder neemt een een fles wijn en een kaasje mee en ik zorg voor brood en salade. Ik heb al voorgelegd aan een van mijn vriendinnen. Het leek haar vooral leuk voor een avond tijdens de feestdagen. Spaanse wijnen op sinterklaasavond is misschien wel het leukst om te organiseren. 

Ik zal zien wat er van komt. Het is met alle drukke agenda's niet altijd makkelijk mijn vriendinnen bij elkaar te krijgen. In ieder geval heb ik heel erg genoten van het proeven. Mijn zus en zwager ook. Mocht je tijdens de feestdagen eens iets anders willen doen: dit is misschien een leuk idee...

Franse moestuinen - inspiratie voor volgend seizoen

De tuin komt langzaam tot rust. Er zijn nog een paar boontjes, de bladsla groeit nog en ik de kas wachten nog een paar tomaten en pepertjes op het herfstzondlicht. Heel misschien geeft de komkommer nog één laatste vrucht, maar ik reken er niet meer op. Het blad van de aardappels, die ik heel laat heb gepoot is nu geel. Ik zal moeten oogsten. Er staat nog wat prei en maar die kan de kou wel hebben. In de kas moet ik de aubergineplant gaan rooien om op zijn plek wat veldsla te zaaien. Er is nog wel wat te eten, maar het hoogtepunt ligt al even achter me.  

In september heb ik een korte reis gemaakt langs een paar oude moestuinen in Frankrijk. Nu zit ik op de bank, het regent buiten, de kaarsen branden en ik geniet na van de prachtige dingen die ik heb gezien. De komende maanden kan ik weer gaan dromen over het volgende seizoen en stap voor stap de tuin daarop voorbereiden. 

Er was één tuin waar veel bloemen tussen de groenten stonden en ik heb in jaren niet zoveel vlinders en bijen bij elkaar gezien. Wat een heerlijk gevoel was het om weer eens door een zoemende, zingende tuin te lopen. En wat zou het mooi zijn als ik dat ook in mijn tuin kon hebben. Komend jaar ga ik dat proberen te bereiken. Ik heb een strook grond bestemd voor bloemen. Langs het pad. Er moest toch iets nieuws komen want de buxus die daar stond is opgegeten door de buxusmot. Alle zaailingen die ik tijdens het winterklaar maken van de tuin tegen kom, poot ik in die strook. En ik ben van plan er nog veel bloemen tussen te zaaien. Hoofdzakelijk wit. 

Tussen de bloemen wil ik rode boerenkool planten. Veel mooier dan de groene. Volgens mij moet dat heel goed staan. Er waren nog veel meer voorbeelden in de moestuinen: bijzondere soorten tomaten, witte aubergines, fruitbomen in allerlei vormen gesnoeid. Dat komt allemaal nog wel. Ik heb nog veel zaden die eerst maar eens op moeten. Wat een rijkdom toch!

Nazomerdiner - pastinaak en paddenstoelen

Je kunt eigenlijk nog steeds zeggen dat het nazomer is, denk ik. Toch? De lucht in tintelend in de ochtend, maar later op de dag mild en zag. De zon laat zich bijna iedere dag nog zien. Prachtig op de kleurige bladeren die nog aan de bomen hangen. Ik heb een nazomerdiner samengesteld dat ik mijn gasten op dit moment voorzet. Er is een groep mensen die regelmatig komt eten. Ik hoef nu niet steeds iets anders te bedenken, maar kan hen juist met aandacht een serie mooie gerechten serveren. Ik heb dit menu een keer of vijf gekookt. Het is weer tijd voor iets anders.

Een diner is, behalve een mooie samenstelling van smaken, vooral ook sfeer. Ik besteed dus altijd veel zorg en aandacht aan mijn tafel. Ik begon voor dit diner met het groene tafelkleed dat mijn zus twee jaar geleden voor mij maakte. De witte servetten waren mooi gestreken en lagen naast de onderborden die ik ooit kocht bij een diner van 'kunst aan tafel'. Daarop stond een dinerbord en een soepbord met ernaast een waterglas en een wijnglas. Ik plukte de laatste bloemen uit de tuin en ging een wandelingetje maken om nog een tak met bessen of een enkele bloem te vinden. De kleine vaasjes die ik heb, zijn precies goed voor dit soort kleine boeketjes. In twee zilveren kandelaars zette ik groene kaarsen. De fles wijn (een Cabernet Sauvignon uit de Languedoc) kwam in een zilveren schaaltje op tafel met daarnaast de waterkan gevuld met water en de laatste blaadjes citroenmelisse. De tafel straalde een zachte sfeer uit.

Dit was het diner:

Pastinaaksoep - Het diner begon met een pastinaaksoep met appel en walnoten, heerlijk romig en fris. Ik heb het recept zelf samengesteld op basis van allerlei recepten op Internet. De smaak van de appel kan iets te dominant worden, ik moest steeds wel letten oo de verhoudingen. De appels kreeg ik van mijn schoonmoeder, heerlijk zurige Zedelingen uit haar boomgaard. Later deze weken zal ik er nog een deel van inmaken. Dat komt nog wel.

• 250 gram pastinaak
• 1 kleine appel
• 1 ui
• teentje knoflook
• ongeveer een halve liter groentebouillon
• 1 dl room (mag ook melk zijn)
• handje walnoten
• beetje olie

Verwarm de olie in een pan met een dikke bodem. Voeg stukken ui en knoflook toe. De stukken hoeven niet heel klein te zijn, want ze worden toch gepureerd. Als het een tijdje gebakken heeft, voeg dan de stukken pastinaak en appel toe. Laat het nog even sudderen en doe dan de bouillon en de melk erbij. Laten koken tot alles gaar is. Pureer alles met een staafmixer tot een prachtige, roomdikke, witte soep. Walnoten in stukjes erbij, en dan nog even laten koken. Het recept is voor 2 personen.]

"Champasta" - Ik gebruik gevulde pasta met paddenstoelen van de A*ldi als basis. De saus heb ik voor het eerst gegeten toen ik op vakantie was in Oxford. Het recept is daar een reconstructie van. Dragon en paddenstoelen zijn echt een heerlijke combinatie.

• diverse soorten paddenstoelen (gewone en kastanjechampignons en beukenzwammetjes) 
• 1 ui
• 1 teen knoflook
• 1 dl room
• dragon
• zout
• peper
• parmezaanse kaas

Fruit de ui en de knoflook (deze keer wel ik kleine stukjes en de knoflook door de pers) bak de paddenstoelen mee en als die redelijk gaar zijn, voeg de room, dragon, zout en peper toe. Als de saus wat vloeibaar blijft, kun je er wat water met bloem doorheen roeren. Opdienen en de kaas er apart bij serveren. Ik maakte er een salade bij met wat bladgroen uit de tuin, het laatste stukje komkommer uit de kas, een rode ui en een dressing op basis van het sap van ingemaakte stoofperen. 

Stoofpeerclafoutis - De peren kreeg ik ook van mijn schoonmoeder. Ik weet niet meer welk ras het is. Clafoutis is heel makkelijk te maken. Het kan zelfs in mijn kleine toasteroventje. Ik gebruik de deksel van een ouderwetse ronde ovenschaal die mijn oma vroeger gebruikte als bakvorm en dat gaat heel goed.  

En binnenkort komt het herfstdiner op tafel. Ik kijk er al naar uit.

Rode kool - mijn manier van inmaken

Deze tijd van het jaar is de rode kool vaak in de aanbieding. Een van de supermarkten hier in de buurt verkocht ze voor een euro per stuk. Ik heb er twee gekocht. Een ligt nog te wachten in de groentenbak de ander is intussen ingemaakt. 

Van de buitenste bladeren en de kern ontdaan (de kern snoep ik op tijdens het snijden) woog de kool bija 800 gram. Ik deed de stukje kool met een rode ui, wat bouilonpoeder, een flinke scheut stevige rode wijn, wat water, een laurierblad en wat peperkorrels in de slowcooker en liet het geheel een paar uur pruttelen tot alles goed gaar was. 

De eerste portie ging meteen bij het avondeten op. Met aardappeltjes uit de tuin was het een heerlijk maaltje. De twee volgende porties gingen in bakjes: een in de koelkast voor later in de week en een in het vriesvak voor de week daarna. En toen had ik nog behoorlijk wat over dat ik in kon maken voor later deze winter.

Ik heb door de jaren heen mijn eigen manier van inmaken ontwikkeld. Er zijn veel manieren om te zorgen dat de potten goed gesteriliseerd zijn. De afwasmachine schijnt goed te werken en het uitkoken van de potten wordt ook vaak aangeraden. Ik heb geen afwasmachine en uitkoken is me te omslachtig. Ik doe het zo:

Het aanrecht moet brandschoon zijn en ik pak twee schone theedoeken: een voor onder de potten en een om mee af te drogen en als buffer tussen mijn vingers en de gloeiendhete potten. Ik kook een flinke hoeveelheid water in de waterkoker en vul een thermosfles ermee. De rest laat ik in de waterkoker zitten. 

Dan vul ik de potten met een lepel sodapoeder en vul het aan met water. Per pot volgt dan een vast procedé. Deksel op de pot en flink schudden. Je kunt meteen horen als de deksel niet meer goed is. En soms kun je het ook voelen want dan spuit het kokende water tussen de deksel en de pot uit. 

In de wasbak heb ik een teiltje klaar staan. Daar giet ik het hete sodawater uit de pot in. Daarna vul ik de pot opnieuw met kokend water en schut weer een tijd flink. Leeggooien en meteen heel grondig afdrogen met een brandschone theedoek. Dit procedé herhaal ik tot alle potten schoon zijn.

Daarna kunnen de potten gevuld worden. Deze keer dus met rode kool, maar het kan van alles zijn. Als de groente of het fruit maak kokend heet is. De trechter die ik gebruik heeft mijn ex-man ooit voor me gemaakt uit zo'n hele grote trechter die wijnmakers gebruiken. Ik heb inmiddels wel een officiële, state of the art, roestvrijstalen trechter, maar die gebruik ik eigenlijk niet. Het zal wel nostalgie zijn.

Als de deksels goed op de potten zitten, kan ik het sodawater gebruiken om een klein afwasje te doen. Ik gooi het liever niet ongebruikt weg. En dan is het wachten op de klik van de deksels om zeker te weten dat het inmaken is gelukt. 

Over een week neem ik de volgende kool onder handen. Dan gaat er weer een maaltje in de koelkast en een in de vriezer en de rest in potten. En ik een natuurlijk meteen een maaltje op. Als alles goed gaat heb ik dan 6 potten heerlijke rode kool voor de komende maanden. 

Volgens mij is dit de meest economische en snelste manier van het schoonmaken van de potten voor de inmaak. En het is maar een keer echt misgegaan. Dat was met het inmaken van tacosaus. Na een paar weken was alles gaan schiften. Als ik nu weer saus met tomaten zou maken, zou ik dat met de weckketel doen. Dat is waarschijnlijk toch beter, maar met rode kool en bramen, appels en peren, jam en walnoten, relish en chutneys (en wat ik verder heb gemaakt) is het tot nu toe altijd goed gegaan.

Ik heb de kachel aangezet!

In oktober 1911 schrijft mevrouw Hoek een brief aan haar zus. Ze is enthousiast over de nieuwe aanwinst in haar huis: een prachtige nieuwe kachel. Het was een cadeau voor haar zilveren bruiloft: Ruitjes van mica en sterk genoeg om een flink vertrek te verwarmen. Ze hoefde hem nog niet aan te doen terwijl ze haar brief schreef want het was nog 15 graden in de kamer. 

15 Graden dus! Warm genoeg om zonder kachel te doen. Ik weet niet wanneer de kachel wel aan ging bij mevrouw Hoek, dat vertelt het verhaal niet. Maar het is een mooi perspectief. Wat is een acceptabele temperatuur in huis? Nu we in een energiecrisis zitten, is dat wel weer een vraag geworden om te stellen. 

Ik heb deze informatie uit het boek 'Leven op Stand' van Ileen Montijn. Zij bewijst keer op keer in haar boek dat zuinigheid voor de hele Nederlandse bevolking begin vorige eeuw boven comfort ging. Ook voor de rijken in hun grote, mooie huizen. Daar komt nog bij dat er heel grote groepen mensen waren die het veel kouder hadden. Iedereen kent wel de verhalen van het water dat bevroren was in de lampetkan. 

Ieder jaar probeer ik de kachel (lees CV, niet de gaskachel, die gebruik ik niet meer) pas aan te zetten na de Zuidlaarder markt. Dat was lange tijd gebruikelijk. De kachel kwam pas weer in de kamer na de Zuidlaarder markt en ging er voor de lenteschoonmaak weer uit. Of het nou warm of koud was buiten, dat maakte niet uit. Er waren ook huizen waar de kachel het hele jaar in de kamer stond, maar dan was de kachel ook om op te koken. Een oudere dame vertelde me ooit eens dat ze in de zomer het huis uit vluchtte omdat het zo vreselijk warm was als haar moeder aan het koken was. 

Afgelopen weekend was het zover: de Zuidlaarder markt. Ik had dus de kachel aan kunnen doen. Maar ja, als het niet nodig is. De zon schijnt iedere dag wel een tijdje mijn voorkamer in en als ik de suitedeuren dicht houd, hoef ik maar een kleine ruimte warm te krijgen. Net als bij iedereen is mijn energierekening die mijn leverancier mij voorstelt behoorlijk gestegen. Ik betaalde 35,00 per maand en dat wordt nu 181,00. Het is nog te overzien, maar het is wel 5 keer zoveel! Extra reden om zo min mogelijk te stoken. 

Gisteren was het wel even tijd om de kachel aan te zetten: ik kreeg een vriendin te eten. Ik wil graag dat gasten zich comfortabel voelen als ze bij me op bezoek komen en niet iedereen kan 17 graden aan. Ik had haar wel gevraagd iets warms aan te doen zodat ik niet heel hard hoefde te stoken. Ik heb de kamer naar 19,5 opgestookt en toen zij kwam de thermostaat weer laag gezet. Als je samen in een ruimte zit en de kaarsen branden, dan blijft te temperatuur wel zo rond de 19 graden, is mijn ervaring.

We hadden het heel gezellig en we hebben het geen moment koud gehad. Nu zit ik weer in een onverwarmd huis, lekker op de bank met een omslagdoek om en pantoffels aan mijn voeten. 

Hopelijk houd ik het nog lang uit zonder dat de CV aan hoeft. 

Dineren in Trompenburg

Uit de collectie van Arboretum Trompenburg op Wikimedia Commons

Mijn broer gaf me voor mijn verjaardag een diner van de Maaltuin cadeau. De Maaltuin is een pop-uprestaurant op bijzondere groene plekken in Nederland. Deze maaltijd was in het Arboretum Trompenburg in Rotterdam. Ik was er nog niet eerder geweest, dus niet alleen de maaltijd, ook de tuin was een verrassing. De tuin is oud. De eerste aanleg begon in het begin van de negentiende eeuw. Er moeten bomen staan die er al 200 jaar groeien. De oudste die wij vonden, was in 1871 gepland. Voordat we de maaltijd begonnen, konden we een wandeling maken waarbij aandacht werd gevraagd voor de bijzondere bomen.  

De maaltijd was heel leuk. Er stonden lange tafels in een half open tent tussen de hoge, oude bomen. Op het tafelkleed stond onze achternaam zodat we onze plek konden vinden. De wijnen waren goed, al was het verrassend dat we begonnen met een sterkere wijn en daarna de lichtere wijnen kregen. Ze waren wel mooi van smaak en pasten bij de gerechten. Ieder gerecht was gegarneerd met een eetbaar bloemetje. 

De Maaltuin komt nog op allerlei andere plekken in Nederland, waaronder Soestdijk in december, volgens mij. Het is een heel leuk cadeau: De Maaltuin | Het Reizende Restaurant Op Unieke Locaties

 

Gegeven en weggedaan (zomer 2022)

Je ziet ze steeds meer: weggeefkasten. Volgens mij is het begonnen met bibliotheekkastjes waar mensen boeken ruilden en uitgegroeid tot allerlei andere spullen. Die boekenkastjes zijn vaak heel speels, ze lijken op vogelhuisjes of kabouterhuisjes. In mijn wijk staan twee weggeefkasten, en als het mooi weer is, zet iemand bij mij om de hoek een boekentafel buiten. Ik ken de oorsprong niet van die nieuwe weggeven, moet ik zeggen. Het is vooral een stuk handiger dan een rit naar de kringloopwinkel. Voor het wegbrengen dan, als je iets zoekt, heb je natuurlijk meer keus in een winkel dan in een kast. 

Dit bracht ik weg deze zomer:

Volle flessen schoonmaakmiddel voor het verwijderen van groene aanslag. Ik gebruik ze niet. Misschien vindt iemand anders het wel prettig. Daarnaast had ik nog een fles leerreiniger. Die kwam nog uit het keukenkastje van mijn moeder. Zij is in 2006 overleden. Zo lang heb ik het niet gebruikt. Het is duidelijk dat iemand anders er meer aan heeft dan ik.

Boeken. Ik heb zoveel boeken weggedaan in de afgelopen tijd, dat ik niet meer weet wat ik in de kast heb gezet. Ik weet er nog één: een fietsrouteboekje in Friesland. Ik denk dat dat heel aantrekkelijk kan zijn voor mensen die in Nederland vakantie zullen vieren. Friesland is een prachtige provincie. Ik had ook nog een mooi houten boekstraandertje. Daar heb ik dit boek op gezet in de weggeefkast. Het oog wil ook wat... toch?

Kooktoestelletje. Ik kocht dit ooit in een kringloopwinkel. Twee pannetjes op twee spiritusbrandertjes. Jaren geleden waren deze kooktoestelletjes heel populair en zeten ze ook vaak in kerstpakketten. Ik heb één keer een dinertje georganiseerd met dit kooktoestel. Sindsdien nam het ruimte in in mijn kelder. 

Toiletspullen. Ik had een tijdje geleden een aantal flessen douchegel en tubes tandpasta gekocht om naar de voedselbank te brengen. Daar kwam het steeds niet van. Ik had ook nog een pakket D*ove lotions gekregen van een vriendin, die dat weer van een loterij had gekregen waar zij lid van is. Ik gebruik dat niet, maar het leek me ook mooi voor de voedselbank .De weggeefkast was dus een mooie oplossing voor mij. Er zijn genoeg studenten in de wijk die het krap hebben. Dus ze komen vast wel goed terecht. 

Strooizout. Ik had ooit een grote rechthoekige emmer met strooizout gekocht. Hij stond altijd in het tuinhuisje dat ik heb afgebroken. De emmer heeft een paar maanden in de schuur van de buurman gestaan. Dat kon niet meer. Dus heb ik een plastic bak gepakt, die volgeschept met strooizout en de rest van de emmer in de kast gezet. Ik heb voor jaren genoeg. Het sneeuwt toch bijna nooit meer.  

Kleinigheidjes. Een paar pennen, een flesje geurolie, drie gelukspoppetjes, dat soort dingen heb ik tot slot nog in de kast gelegd. 

Twee weken nadat ik alles in de kast had gezet, ben ik nog even weer gaan kijken. Alles was weg! Dat geeft me een goed gevoel. 

Binnenkort begin ik met de 'herfstlichting' voor de kast. 

De foto's komen van Pinterest.

Gekregen, gevonden en gekocht (zomer 2022) - eco-keuzes

Per seizoen voer ik mijn gevoel van rijkdom door te kijken wat ik heb gekregen, gevonden en gekocht. Wat is er nieuw in mijn huis:

Een ballonvaart - Het is iets anders om te krijgen, een ervaring. Een leverancier organiseerde een klantendag. De eerste sinds twee jaar. En dat moest met een klapper, vonden ze. Als je deelnam aan de dag, kon je meeloten voor een ballonvaart. Deze leverancier levert cruciale software aan het bedrijf waar ik werk, dus ik moet op de hoogte blijven. En dan die kans op een ballonvaart! Twee goede redenen om te gaan. En ik had geluk. Ik werd ingeloot en kon de lucht in. Het was een onbeschrijfelijk mooie ervaring. Dat laat ik nu maar zo...

Tijdens de klantendag kreeg ik een 'Correctbook': een schrift met geplastificeerde pagina's waar ik steeds de inkt af kan wissen. Er was een zwarte pen bij en een doekje om de pagina's schoon te maken. Het is een nieuwe stap in de richting van papierloos werken. Ik vond het een heel mooi cadeau. Een andere deelnemer wist eigenlijk niet wat hij er mee moest en gaf zijn exemplaar aan mij. Ik heb nu een schrift voor werkzaken en een voor privézaken. Ik ben er erg tevreden mee.

Mijn verjaardag valt in de zomer. De lijst van gekregen dingen is dus langer dan in andere seizoenen. Ik vierder mijn verjaardag met mijn zus en zwager in Frankrijk. Van hen kreeg ik een aanvulling op mijn correctboeken: een rode pen en een navulflesje zwarte inkt. Verder een set van 4 blauwe servetten voor in mijn picknickmand, een julienne-snijder en een boek 'Thee uit de tuin'; recepten voor kruidenthee en kruiden die je dus in de tuin nodig hebt. 

Mijn andere zus maakte een pyjama voor mij van beige katoen met witte biesjes. Ik was al langer op zoek naar zo'n pyjama, maar meestal zijn ze van synthetisch materiaal en dat vind ik niet lekker. Ze had voor Kerst als een flanellen exemplaar voor me gemaakt. Ik heb nu dus een winter- en een zomerpyjama. En de kleuren passen in mijn slaapkamer. Dit zelf maken van kleding is volgens mij de meest duurzame aanpak. En mijn zus kan dit geweldig mooi, beter dan wat je in de winkel koopt.

Shirtje - Tijdens een fietstochtje door de wijk ontdekte ik een weggeefkast. Ik heb er veel heengebracht en één wit shirt met lange mouwen uit meegenomen. Stoken wordt lastig komende winter met de gasprijzen, dus ik wil me warm kleden. Een shirt met lange mouwen onder mijn kleren is een goed begin. En dat in ruil voor alle dingen die ik achtergelaten heb in de kast: ik ben tevreden.

Solar cooker - Het is al langer een wens van me om een solar cooker te hebben. Zelf een bouwen of een state-of-the-art-cooker kopen, zag ik niet zitten. Onlangs vond ik een solar cooker voor €10,00 via Internet. Ik heb hem besteld en m'n eerste test met water koken is geslaagd. Ik ben benieuwd naar de mogelijkheden. We zullen zien.

Tassen - Een van de tassen die ik een paar jaar geleden voor mijn verjaardag kocht, moest gerepareerd worden. Er was een magneetje los gegaan. Ik ging terug naar de winkel waar ik de tas gekocht had: een kwaliteitstassenwinkel die sinds ik hier woon al in de mooie winkelstraat zit. Er stond een bord buiten met de mededeling: Wij gaan sluiten. De zoveelste winkel die weg gaat. In mijn buurt zijn de bakker en de sigarenboer onlangs met pensioen gegaan en de schoenmaker is tijdens de Corona vertrokken. Dan verandert er toch wat! 

Maar, de tassenwinkel gaat dus dicht. Al jaren sta ik me te vergapen aan een bruin leren reistas. Ik heb de aankoop steeds uitgesteld, en het voelde nu of nooit. En dan meteen maar een handtas erbij. Helemaal in de sfeer van de Oriënt Express. Binnenkort ga ik een reis maken. Ik zie het al helemaal voor me met die twee tassen.

Ik kocht meteen twee tubes was om de tassen goed te kunnen onderhouden voor de jaren en jaren dat ik ze zal gebruiken.

Behalve de tassen, dragen alle nieuwe dingen bij aan mijn ecologisch huishouden. 

Dat geeft me een tevreden gevoel. 

 

Gallery wall (doe het zelf!)

 

Als je design-kanalen volgt op Y*ou*tube zal de gallery wall je niet onbekend zijn: een mooie verzameling afbeeldingen dicht bij elkaar opgehangen op de muur. Op Pinterest, en waarschijnlijk op allerlei andere media, is de wereld aan voorbeelden te vinden. En dat dan ook nog in alle esthetische thema's die sinds de Corona meer en meer in de mode zijn gekomen. Hieronder een voorbeeld van een gallery wall in cottagecore-stijl. Ik hang ergens tussen dark en light academia (voor wie de stijlen kent).

Bron: Pinterest: -art-fully wall

Het is een modernisering van een oude traditie van rijken die wilden laten zien hoeveel kunst ze zich konden veroorloven. Of hoeveel bijzondere objecten die van handelsreizen meekwamen: de konstkamer en het rariteitenkabinet. Musea zijn later in deze stijl doorgegaan. Toen het Rijksmuseum in de eerste helft van de 19e eeuw begon in het Trippenhuis, hingen de wanden ook van boven tot onder vol met kunst. Intussen doen we dat anders en willen we een object meer centraal zetten of een verhaal te vertellen met objecten. Je kunt de oude traditie volgens mij nu in Nederland nog steeds zien in de Galerij Prins Willem V in Den Haag. Er werden zelfs schilderijen gemaakt van de kunstkamers:

Bron: Wikimedia Commons Ad Meskers

Een wand als deze geeft me een gevoel van weelde. Dat is niet vreemd natuurlijk als je terugkijkt naar de geschiedenis. Ik heb al heel lang in mijn hoofd dat ik zoiets ook in mijn huis wil. Deze zomer heb ik eindelijk mijn begin gemaakt. De lijsten stonden al een lange tijd tegen de muur in een hoekje stof te vangen. Ik liet ze er maar staan omdat ik niet precies wist hoe ik het aan moest pakken. 

Ik vond een aantal voorbeeldfilmpjes die het een stuk duidelijke maakten. Het komt hier op neer: 

• Knip de vorm van de lijsten na in papier. 
• Leg de 'mal' die je zo krijgt op de achterkant van de lijst en prik een gaatje in het papier ter hoogte van het ophangt.
• Plak dan met zacht plakband (denk aan afplaktape of dat ondoorzichtige scotchtape) de mallen op de muur totdat ze in een goede verhouding hangen. 
• Neem dan een potlood en teken door het gaatje in de mal waar de spijker moet komen. 
• Timmer de spijker in de muur en hang de lijsten op.

Ik weet dat mensen soms een lijst kopen waar een soort vislijn aan opgehangen kan worden zodat je niet in de muur hoeft te timmeren. Ik vind dat niet mooi, maar het kan handig zijn als je vaak de afbeeldingen wilt wisselen. Er is ook een soort plakhaak van T*esa voor schilderijen, maar mijn muur is te bobbelig daarvoor. 

Ik heb nu drie lijsten en een beeldje hangen. Rechts hangt een tekening van de vrouwenbibliotheek in Parijs, een afbeelding die ik cadeau heb gekregen van mijn nichtje en haar man toen ik besloot een boek te schrijven over één van de eerste vrouwelijke dominees in Nederland. In het midden hangt een beeld van de remise in Bad Nieuweschans. Ik heb het ooit cadeau gekregen van de kunstenaar. De remise speelde een belangrijke rol in een van mijn vorige banen. Links hangt een tekening van het universiteitsgebouw in Leiden, waar ik gestudeerd heb. Het beeldje/masker heb ik gekregen van vrienden. Ze waren ouder en zijn intussen beiden overleden. Het beeldje hangt er als herinnering aan hen.

Het is mijn bedoeling dat het nog veel voller wordt op de muur. Maar dat moet groeien. Er kunnen namelijk alleen maar dingen komen te hangen, vind ik, die betekenis hebben en ik wil de lijsten alleen bij de kringloop kopen. Dat kost tijd. Er ligt nog een foto en een oude tekening met vlinders te wachten om opgehangen te worden, maar dan moet ik eerst een goede lijst hebben. Dan is er ook nog een beeldje, dat ik zelf het gemaakt, dat ik op een klein plankje wil ophangen tussen de lijsten. Dat plankje moet ik nog ontwerpen en dan maken. Ook dat kan nog wel even duren. 

Dat vind ik het leukst: dingen langzaam te laten groeien. 

 

 

Het begin van een nieuw cultuurseizoen

Foto's nemen in het donker blijft lastig.....

In augustus begint het culturele seizoen in veel steden met een festival en een Uitmarkt. Alle kunstinstellingen laten zien wat ze het komend jaar gaan doen en dans- en theatergezelschappen over de hele wereld presenteren zich. Zo'n festival had altijd veel charme. In mijn stad is het langzaam steeds meer een foodfestival geworden, zoals dat helaas op veel plaatsen gebeurt. Daar ga ik niet meer naar toe, maar buiten het festivalterrein is er nog van alles te beleven. 

Ik ging naar een concert in de prachtige synagoge, een cellist speelde klassieke muziek met technobegeleiding. Het was heel indrukwekkend. De vriendin, met wie ik bij het concert was, en ik waren er stil van. Het is boeiend in uitvoeringen, vind ik, als er verschillende soorten kunst gecombineerd worden. In dit geval waren we vooral verbaasd over de klanken die hij uit de cello wist te halen.

Er was verder een openbare repetitie van het plaatselijk theatergenootschap. Heel boeiend om mee te maken. Scenes worden stilgelegd en overgedaan en we maakten de discussie mee over hoe de verbeelding moest zijn. Tussendoor kregen we uitleg over de uitvoering (de kleding, de muziek, het toneel) en maakten we kennis met alle betrokkenen bij de productie. Het was reuze leuk. 

Een paar dagen later ging ik naar een voorstelling over een onbekende verzetsvrouw. Die had ik zeker niet willen missen. Soms verdwijnen mensen uit de geschiedenis zonder dat we begrijpen waarom. Deze vrouw hoort daar zeker bij. Ik bleef achter met een paar onbeantwoorde vragen. Maar dat maakte niet uit voor het gevoel waarmee ik de voorstelling verliet.

Ik sloot het festival af met een lezing over het Rampjaar dat dit jaar 350 jaar geleden is. In de geschiedenislessen krijgen we maar heel weinig informatie over dit jaar. We weten dat de Republiek, radeloos, redeloos en reddeloos was en dat Willem de derde als redder uit de strijd kwam. Dat was het ongeveer. Maar nu was er ook aandacht voor de collaboratie met de vijandige legers van diverse vestingen (Zwolle, Kampen en Deventer) en de vasthoudendheid van andere (Groningen en Bourtange). Ik heb een boek over het rampjaar op mijn leeslijst gezet, want ik wil er echt wel meer van weten. 

Hier en daar heb ik foldertjes verzameld van tentoonstellingen, lezingen en concerten. Veel te veel om allemaal te doen. 

Maar toch, wat een rijkdom,.... ondanks alles nog steeds.

Tuinklussen: aan de slag met dekkende beits

Verfklus harverwege

Toen ik mijn kas liet plaatsen, moest het tuinhuisje dat daar stond te vervallen afgebroken worden. Mijn buurman heeft me geholpen, want het is zwaar werk. Ik zal later nog eens over het plaatsen van de kas schrijven. 

Het was een beetje als bij verhuizen; wat kun je een hoop spullen verzamelen op een plek waar je niet zo vaak komt: zolder, kelder, garage, schuur en vlonders. Overal komt spul te liggen dat je had kunnen weggooien of weggeven. Maar ja, je weet maar nooit of je het nog nodig hebt.... Dat was hier ook zo.

Ik moest snel beslissen wat er met alle spullen moest gebeuren en dat kostte me wat moeite. De buurman bood aan dat een aantal dingen wel in zijn schuur mochten staan voorlopig. Dat was een geweldige oplossing voor een paar maanden. Nu heeft hij zijn schuur opgeruimd en vroeg hij me de spullen terug te halen. Tussen die spullen zaten twee blikken zwarte dekkende buitenbeits. Ik heb ooit het plan gehad om het huisje opnieuw te schilderen. Dat was voordat ik besloot nu eindelijk toch een keer de kas te kopen. 

Wat moest ik dus nu met de beits? Er zijn wat weggeefkasten in de buurt. Daar had ik de blikken in kunnen zetten. Maar ik heb ook nog het een en ander dat ik wilde verven. Ik had niet echt gekozen voor zwarte, maar het maakt ook niet al te veel uit. Dus ben ik aan de slag gegaan.

Ik verfde:

Een oude krat. Ik wil deze als tafeltje gebruiken op mijn terras achter. De kwaliteit van de krat is niet geweldig meer. Ik kreeg hem ooit van een vriendin. Je kunt zien dat er wat houtworpjes in gewoond hebben, maar ze zijn niet meer actief. Goed, grondig verven en ik kan de krat nog een paar jaar gebruiken. 

Een dienblad. Dat hoort bij de krat om hapjes en drankjes op te serveren. Het is een vrij diep dienblad dat ik, toen ik nog in de winkel van Terre des Hommes werkte, gebruikte voor het verslepen van objecten van het magazijn naar de winkel. Ik had er met stift op "werkbak Marianne niet te koop" op geschreven. Dat is nu achter de zwarte verf verdwenen.

Een opstapje dat ik gebruik in de kas als ik dingen moet opbinden. Dit is zo'n I*K*E*A* opstapje. Het was ooit van mijn moeder. Ik heb het dus al jaren. Mijn moeder is in 2006 overleden. Het hout werd wat minder en nu, met een goede laag verf is het weer voor jaren veilig gesteld.

Een pluk-bak die ik ook in de kas gebruik. Ik weet niet hoe ik hier aan gekomen ben. Het is ook al jaren in mijn bezit. Het was eigenlijk niet nodig om het te verven, maar nu het opstapje zwart is, is het wel zo leuk als de andere dingen in de kas ook zwart zijn. In de winter zet ik de krat in de kas, met alle kweekpotjes erin en het dienblad vindt er vast ook wel een plekje. 

De rieten stoelen op het terras bij het huis. Ik heb deze stoelen sinds ongeveer 2016. Ik werkte toen in een kantoor waar een andere huurder uit vertrok en van alles en nog wat achter liet. De twee stoelen stonden er ook bij. Als ik ze niet had meegenomen, waren ze in een grote container verdwenen. Bij een kringloop heb ik nog een derde stoel gekocht en dat is mijn set op het terras. Als rieten stoelen buiten staan, worden ze duidelijk minder. De lak laat los en ze worden dof van kleur. Vandaar dat ik er maar een likje verf overheen smeer.

Tot slot: de planken uit mijn kelder. Die had ik nog nooit geverfd. En nu er genoeg verf is, neem ik deze planken maar even mee. Ik denk dat het netter staat dan nu.

Het is rustgevend werk, steeds even een poosje kwasten. En m'n spullen (meestal krijgertjes, ik heb alleen één van de stoelen en de planken in de kelder gekocht) gaan weer langer mee en zien er weer mooier uit. En dat voor rond de € 30,00. Ik koop nooit verf als die niet in de aanbieding is, dus € 15,00 voor een blik verf klopt wel ongeveer. 

Ik ben tevreden.

Terug van weggeweest

 

 

Het is meer dan een jaar geleden dat ik stopte met schrijven hier. Het had vooral met mijn gezondheid te maken (geen Covid gelukkig) en met een soort vermoeidheid waar (denk ik ) meer mensen last van hadden omdat we van de ene in de andere lockdown duikelden. Eerlijk gezegd dacht ik dat ik nooit meer zou schrijven op dit blog. Mijn aandacht was wat verschoven en ik had het gevoel dat het wat kunstmatig was om door te gaan met een blog waar ik zelf geen inspiratie voor had. Gelukkig heb ik het niet weggegooid maar laten staan. In de afgelopen maanden hebben steeds mensen stukjes gelezen. Dat is dan toch weer prettig. Er is weer het een en ander te vertellen over het leven, dus ik ga weer verder hier. Hoe vaak ik zal schrijven, weet ik niet. Dat moet blijken. En ik doe het zo lang ik er plezier in heb.