Familie van de domina

Laurence is de tweede van rechts, met de andere leden van het bestuur van de studentenvereniging in Leiden

Twee keer hebben we de afspraak moeten uitstellen. De eerste keer was de neef ziek, de tweede keer moest ik onverwacht werken. Nu is het geluk: ik heb een afspraak in Apeldoorn bij Wies, Aleida en Floris, tantezeggers van Laurence Dufour, mijn domina.

Het is een tocht van ruim twee uur. Eerst de trein naar Zwolle, waar ik een tijdje moet wachten. Het is lunchtijd en ik heb zin in frietjes. Tot mijn verrassing hebben ze bij de snackbar tegenwoordig frietjes van zoete aardappel en een junior-portie. Precies genoeg en nog lekker ook! De dame die de frietjes bakt, zet de drie bakjes die zij verkoopt voor me naast elkaar; normaal, medium en junior. Ik denk dat normaal minimaal twee keer zo groot is als junior!

Met mijn frietjes stap ik in de trein naar Deventer. Het is zo'n nieuwe trein met een lounge-hoek in iedere coupé. Ik zit daar graag, maar moet meesta de bank schoonmaken voor ik er ga zitten. Sinds ik mijn schoonmaakspullen bij me heb, is dat geen probleem. Deventer is een mooi, oud station met nog van de houten banken aan de buitenmuur van de wachtruimte. In Haarlem en Den Haag HS hebben ze dat ook nog. Het is zacht weer, dus ik kan prima op zo'n bankje zitten wachten op de trein naar Apeldoorn.

In Apeldoorn staat Wies op me te wachten. Ik moet uitkijken naar een dame met een korte blauwe jas en een roze sjaal... snel gevonden. Bij haar thuis zitten Floris en Aleida op me te wachten. Wies' huis is het best te vergelijken met een grote letterbak. Overal staan spullen: schaaltjes, schilderijtjes, vaasjes, beeldjes, planten, noem maar op. En toch straalt het huis rust uit.

We krijgen koffie met appeltaart en het gesprek gaat meteen van start met allerlei verhalen over de familiegeschiedenis. Na de koffie laat ik een kort filmpje van de domina zien, dat ik gevonden heb in een promotiefilm van het ziekenhuis waar zijn pastor was: Laurence statig op haar fiets, in keurig zwart mantelpak met verstandige schoenen. Laurence aan de ontbijttafel voorlezend en pratend met de zusters. Voor de neef en nichten leuk om te zien.

Daarna komt het archief op tafel. Ik had niet verwacht dat er nog zo veel is. Ik bekijk foto's van bijna iedere periode in haar leven en veel door haar geschreven artikelen. Een multomap vol. De moeder van Wies en Floris was de zus van Laurence. Zij hield trouw een plakboek bij van de artikelen die Laurence publiceerde. Daar heb ik geluk mee. Terwijl ik door de artikelen blader, vertel ik over artikelen die zij geschreven moet hebben onder het pseudoniem, een vrouwelijke predikant en leg uit dat het bijna onmogelijk is die artikelen terug te vinden. En terwijl ik zit te praten, vind ik een van die artikelen in de map!

Wies maakt pompoensoep en broodjes kaas en ondertussen gaat ons gesprek verder. Over de lieve tante die Laurence was, tante Beeb voor de familie, over de warme belangstelling, over haar liefde voor zoetigheid, over haar gastvrijheid, over haar chique vrienden waar in de familie wat mee werd gespot. Ik wil graag weten of ze over haar geloof sprak. Maar nee, praten over gevoelens deden ze eigenlijk niet in de familie. Zo was dat vroeger niet.

Ik had graag willen horen over haar boekencollectie. Daar kunnen ze me niet veel over vertellen. Op een foto van haar huiskamer in Groningen staan grote boekenkasten maar de titels zijn niet te lezen. Aan het einde van haar leven verhuisde Laurence naar een klein huisje in een van de Groninger hofjes. Ze zal toen veel van haar boeken hebben weggedaan. Hetzelfde geldt waarschijnlijk voor haar schriftjes met haar preken, geschreven in een paarse inkt. Dat is jammer, maar het is het lot van de historicus. Mooie bronnen komen wel vaker bij het oud papier terecht.

Aan het einde van mijn bezoekt vraagt Aleida voorzichtig hoe lang ik over het onderzoek denk te doen. Niet om het een of ander, maar ze zijn alle drie boven te tachtig. Je weet maar nooit hoe lang ik nog vragen kan stellen. We wisselen mailadressen uit en ik beloof alle vragen die in me opkomen meteen te mailen.

Op de terugweg duik ik meteen in de stukken die ik meegekregen heb. Ik vind de naam van de krant waarin Laurence haar verhalen van de vrouwelijke predikant schreef. Ik lees over haar eerste ontmoeting met prinses Juliana, haar preekexamen en haar gevoelens over mensen die ze tegenkomt in de pastorie. Toch gevoelens!

Wat een heerlijk onderzoek!