Lof der zorgvuldigheid - Benedictus

Ooit trok het mijn aandacht. een boek bij iemand op de plank liggen: een levensregel voor beginners. Het is een prachtig vormgegeven boek. Een uiting van monastieke eenvoud met prachtige foto's. De schrijver, Wil Derkse, heeft jarenlang als niet-religieus deel uitgemaakt van een kloosterorde die de regel van Benedictus volgden.  Hij is gegrepen door de regel en heeft in dit boek een indrukwekkende vertaling gemaakt naar het leven van vandaag.

 

Misschien is het de stilte, misschien de eenvoud of de regelmatige levens, kloosters hebben altijd een aantrekkingskracht op me gehad. Daarom moest  ik het boek hebben. Het is prachtig geschreven met een soort bescheidenheid die je niet meer zo vaak tegen komt. Een contact met die doorleefde kennis van een zorgvuldig bestudeerde levensregel.

 

Wil Derkse beschrijft in het boek onder meer de Hildegardisabdij in Duitsland, waar de levensregel van Benedictus de dagen bepaalt. Drie dingen vallen hem daar op. Aan iedere activiteit wordt evenveel aandacht besteed, zo schrijft hij. En daarnaast is er de kalme schoonheid en de goed onderhouden orde van de abdij. Hij noemt het voorbeeld goed geschikte bloemen en schoongemaakt en goed onderhouden gereedschap (dat heb ik eerder gehoord...). En tot slot, de ene activiteit is niet belangrijker dan de andere. Schoonmaakwerk staat niet onder het maken van een kunstwerk. Het is gelijkwaardig.

 

De uitnodiging die er van uit gaat, is om in alle dingen zorgvuldig te zijn. Dezelfde zorg aan iedere taak, dezelfde aandacht en in dezelfde ordelijkheid en schoonheid. Het klinkt mij geweldig in de oren. En tegelijk weet ik dat ik liever de afwas afraffel dan het lezen van een boek. Gelukkig is de levensregel een regel voor beginners. Er is geen regel voor gevorderden, want kennelijk bestaan die niet. Iedereen is steeds opnieuw een beginner is aandacht, in zorgvuldigheid. Dat is een troost. Beginnen kun je namelijk steeds opnieuw doen.

 

Tegenwoordig noemen we de zorgvuldigheid en aandacht allemaal mindfulness. Wil Derkse geeft daar in het boek ook veel aandacht aan. Maar het is (zeker voor mij als historicus) toch leuk om te weten dat Benedictus van Nursia in de zesde eeuw al richtlijnen gaf voor wat nu zo in de mode is.